Chứng Nghẹn...

Nghẹn là trạng thái nuốt xuống bị trở ngại, ăn uống như bị nghẽn tắc không xuống.Nghẹn do phản xạ làm rối loạn chức năng co bóp của thực quảnNghẹn chỉ là một triệu chứng có thể do nhiều bệnh ở thực quản gây ra: Rối loạn thần kinh thực quản, thực quản co thắt, thực quản có khối u... tương ứng với thể Tâm Vị Co Thắt, Thực Đạo Viêm, Ung Thư Thực Quản, Ung Thư Dạ Dày. silent thân mến,em hãy tham khảo phần anh sưu tập dưới đây nhé hi vọng em có thể rút ra câu trả lời cho mình
Bệnh nghẹn ở người cao tuổi Theocon số thống kê, tỷ lệ tử vong vì nghẹn ở người cao tuổi khá cao và cótới 1/3 số tử vong do bị nghẹn vì chẩn đoán nhầm là nhồi máu cơ timcấp. Tuy mức độ quan trọng và tính thường gặp của tình trạng suy giảmchức năng này có thể gặp ở hầu hết người cao tuổi, nhưng những nghiêncứu về lĩnh vực này còn rất ít và vì lý do tế nhị, cũng ít được đề cậptới trong cộng đồng.Sự suy giảm khả năng nuốt ở người cao tuổi
Trongcác lời than phiền của người cao tuổi (NCT) về sức khỏe thì phần lớnliên quan đến chức phận của bộ máy tiêu hóa - từ cảm giác ngon miệng,sự hấp thu và tiêu hóa đến sự bài tiết. Nhưng về phương diện chức năngvà mức độ nguy hiểm thì khó nuốt và nghẹn ở NCT là bệnh cảnh đáng quantâm và nên phổ biến rộng khắp.
Cùng với sự già hóa, sự thu teo niêmmạc của ống tiêu hóa sẽ tăng dần, dẫn đến giảm sút phần lớn các chứcnăng tiếp nhận của cơ quan tiêu hóa. Thành biểu mô của niêm mạc miệngsẽ mỏng hơn khi tuổi cao. Lợi của NCT co rút lại, làm tăng khả năngbiến đổi của răng. Khả năng nhai của NCT cũng kém đi ngay cả khi răngcủa họ vẫn còn nguyên. Do đó, NCT sẽ giữ thức ăn nước, thức ăn đặctrong miệng lâu hơn và nuốt những mẩu thức ăn to hơn. Sự điều phối hoạtđộng nuốt của NCT kém, làm tăng nguy cơ nuốt nhầm đường, đặc biệt vớiNCT lắp răng giả hoặc khi ăn vội, ăn không tập trung.
Ðộng tác nuốt và nghẹn
Ðộngtác nuốt bắt đầu bằng một pha tự ý (pha mồm), miếng thức ăn được đẩy rasau tới họng. Thức ăn hoạt hóa các thụ thể cảm giác mồm - họng làm khởiphát pha không tùy ý (pha họng và thực quản), còn gọi là phản xạ nuốt.Phản xạ nuốt là một phức hợp gồm hàng loạt các động tác vừa để đẩy thứcăn qua họng tới thực quản, vừa để ngăn thức ăn không rơi xuống đườngthở.
Nghẹn là một triệu chứng xảy ra khi nuốt, thức ăn bị tắc ở họnghoặc thực quản, biểu hiện bằng nuốt khó khăn hoặc đột ngột khó thở, hokịch liệt. Hiện tượng nghẹn có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưngthường gặp nhất ở NCT. Khi nuốt thức ăn, sự phối hợp các chức năng ởhọng của NCT hay bị mất sự điều hành nhịp nhàng, làm cho thức ăn dễ rơinhầm vào khí quản gây ho sặc sụa và nghẹt thở. Mặt khác, phản xạ vềnuốt của cơ vòng đầu thực quản ở NCT rất chậm, thậm chí còn "trơ lỳ".NCT thường lơ đãng, mải suy nghĩ hoặc ăn nhanh, ăn vội, nuốt miếng thứcăn lớn nên sẽ rất dễ bị tắc nghẽn thức ăn ở đoạn hẹp của thực quản dosinh lý hoặc bệnh lý.
Các triệu chứng
Nghẹn thứcăn có thể gây tắc ở cổ họng, ở thực quản, khí quản hoặc cả hai. Nếuthức ăn làm bít tắc thực quản, đang ăn bỗng thấy nuốt khó, cố nuốt,nấc, nôn ọe, miếng thức ăn sẽ di chuyển vào khí quản do phản xạ, cửathanh môn mở ra. Lúc này, người bị nghẹn ho kịch liệt, nói không ratiếng, khó thở tùy từng mức độ, có thể bị nghẹt thở.
Nếu thức ăn làmtắc khí quản, người bị nghẹn đột nhiên thở khó, sắc mặt đỏ tía rồi tímngắt, thần sắc lờ đờ, nấc cụt. Nếu không được xử trí kịp thời và thỏađáng, chỉ trong vài phút, tình trạng thiếu oxy nghiêm trọng, cấp tínhnày sẽ dẫn tới tử vong.
Các phương pháp xử trí cấp cứu
Dokhí quản bị tắc, việc thở oxy qua mũi, họng là không tác dụng. Cần cấpcứu ngay tại chỗ, tranh thủ từng giây từng phút, làm khai thông khíquản, đồng thời báo cho mọi người và bác sĩ đến hỗ trợ giúp.
1. Trường hợp người bị nghẹn vẫn tỉnh táo
Hãyđể nạn nhân ngồi, hơi cúi nửa người trên ra phía trước. Ðộng viên họgắng sức ho mạnh. Khi ho, sẽ tạo ra dòng khí nhằm đẩy thức ăn ra ngoàiđường hô hấp hoặc ít ra cũng tạo được khe hở cho việc thở. Người cấpcứu đứng ở phía sau, dùng khuỷu tay đập mạnh 4 cái vào vùng lưng giữahai xương bả vai.
Nếu tình huống cho phép, người cấp cứu đứng đằngsau, để nạn nhân hơi cúi về phía trước, ôm ngang bụng nạn nhân, hai taykhóa chặt, dùng ngón cái xiết mạnh vào bụng trên 4 lần theo chiều hướnglên miệng nạn nhân. Làm vài lần để đẩy thức ăn ở khí quản, ở cửa thanhmôn ra hoặc tạo khe hở để phục hồi chức năng hô hấp.
2. Nếu nạn nhân trong tình trạng bất tỉnhChonạn nhân nằm nghiêng. Người cấp cứu một mặt lấy ngón tay ấn lưỡi nạnnhân xuống, một mặt dùng khuỷu tay đánh mạnh 4 cái vào vùng lưng chỗgiữa hai xương bả vai.
Cách thứ hai, để nạn nhân nằm ngửa, đầu ngảra sau, người cấp cứu tỳ chặt khuỷu tay (có thể hai tay đan chặt) vàobụng trên nạn nhân, hích 4 cái hướng vào trong và lên trên. Mục đíchvẫn là tạo dòng không khí từ phổi, đẩy phần tắc nghẽn ra, tạo thôngđường thở.
3. Nạn nhân bị nghẹn bởi thức ăn đặc, nhầy, dínhNghẹnthức ăn có tính chất đặc, dính như bánh trôi, bánh ga-tô... thì ngoàicách cấp cứu nêu trên, phải để nạn nhân nằm nghiêng, dùng hai ngón taymóc hoặc kẹp thức ăn bị tắc ra. Chỉ cần lách được một khe hở là có thểgiữ được tính mạng nạn nhân.
4. Ðã dùng hết cách mà vẫn chưa cứu được nạn nhânPhảitích cực ép ngực làm hô hấp nhân tạo: Ðể nạn nhân nằm ngửa trên nền nhà(nền cứng), người làm cấp cứu quỳ xuống, nắm hai tay nạn nhân ép xuốngngực nạn nhân rồi nhấc lên cao quá vai, làm liên tục. Khi tình trạngtắc nghẹn không thể giải quyết được thì phải dùng loại kim tiêm lớnchọc thẳng vào khí quản, chỗ trên hõm cổ khoảng 1cm, mở đường thôngkhí, duy trì sự sống.
Cách phòng chống
Theo cáccon số thống kê, hầu như NCT nào cũng bị nghẹn với mức độ khác nhau.Nhưng điều đáng mừng là nghẹn hoàn toàn có thể tránh được nếu NCT lưu ýđến một số điểm sau:
Ăn chậm. Thông thường, NCT ăn không được làbao, vì vậy nên ăn thong thả, ăn chậm, nhai kỹ. Hơn nữa chức năng răng,lợi ở NCT cũng chỉ còn dưới 50% so với thời trẻ, vì vậy không nên ănvội vàng, ăn nhanh.
Tập trung khi ăn, uống. NCT không nên nói chuyệnkhi ăn, không nên mải mê suy nghĩ và bực mình lúc ngồi vào bàn ăn. Chỉnên ngồi vào bàn ăn khi đầu óc thanh thản. Căng thẳng, lo buồn, cáugiận sẽ làm bữa ăn mất ngon, dễ gây rối loạn động tác nuốt pha thứ hai.Ngược lại, cần xem bữa ăn là một biện pháp làm cho đầu óc thư giãn, bớtlo buồn.
Ăn miếng bé và nuốt từng miếng nhỏ, nuốt từ từ để thưởngthức đầy đủ hương vị của từng món ăn. Trong gia đình, nên làm nhữngmiếng thức ăn nhỏ cho NCT hoặc dùng dao, kéo cắt nhỏ thức ăn. Không nênăn những món ăn cứng, miếng to.