Trênthị trường hiện có rất nhiều loại thuốc dùng để hạ sốt như: Panadol,Pamin, Pamindol, Decolsin, Deconal, Decolgen, Decolgen Forte... đều cóchung một hoạt chất chính là Paracetamol. Nhiều người do không biếtđiều này, uống kết hợp kiểu như Pamin thì hạ sốt, giảm đau, Decogen thìchữa cúm là rất nguy hiểm. Bệnh nhân có thể bị ngộ độc do uống nhiềuloại thuốc cùng chứa hoạt chất Paracetamol mà không biết.
Truyền dịch cho trẻ mắc sốt xuất huyết tại Bệnh viện Nhi đồng I (TP.HCM). Ảnh: Lam Nhi
|
Hơnnữa, việc uống kết hợp như vậy vô tình đã khiến người bệnh dùng liềucao để hạ sốt nhanh là rất nguy hiểm. Đang sốt cao, nhiệt độ lại hạxuống đột ngột khiến cơ thể không thích nghi kịp càng khiến người bệnhthêm mệt mỏi, ốm hơn. Hay có những trường hợp, do bị sốt cao, uốngthuốc sau 2 tiếng, bệnh nhân lại bị tái sốt, họ không hề băn khoăn,liền uống tiếp một liều hạ sốt mà không lường hết được những ảnh hưởnglâu dài tới sức khoẻ. Vì ngay sau khi uống, Paracetamol được hấp thunhanh qua đường tiêu hoá, đạt tới đỉnh cao trong máu khoảng từ 30 đến60 phút, phân bố nhanh và đồng đều ở các mô trong cơ thể. Paracetamolđược chuyển hoá chủ yếu ở gan và một phần nhỏ ở thận thành nhiều hoạtchất khác nhau để thải trừ ra khỏi cơ thể. Nếu uống quá liềuParacetamol sẽ có nguy cơ ngộ độc, làm gan bị nhiễm độc, ảnh hưởng đếnchức năng gan.
Vớithuốc hạ sốt paracetamol, tuỳ theo lứa tuổi, cân nặng mà có liều dùngkhác nhau, nhưng mỗi lần uống thuốc phải cách nhau từ 4 - 6 tiếng. Saukhi uống thuốc, cơn sốt xuất hiện khi chưa quá 4 giờ thì không đượcdùng thuốc ngay mà phải sử dụng các biện pháp hạ nhiệt như uống nhiềunước, chườm nước ấm, cởi bỏ quần áo...
Chỉdùng thuốc hạ sốt Paracetamol khi thân nhiệt trên 38,5°C. Không tự ýdùng thuốc kéo dài trên 3 ngày. Ngoài ra, cần lưu ý, khi sử dụng loạithuốc này tuyệt đối không được uống rượu, vì sự kết hợp giữa rượu vàParacetamol làm tăng độc tính đối với gan lên rất nhiều lần.
Thậntrọng khi dùng cho trẻ, vì cân nặng cơ thể thấp nên dễ quá liều, hơnnữa chức năng khử độc và thải độc của gan và thận chưa hoàn thiện nêncàng dễ bị ảnh hưởng bởi thuốc. Nếu trẻ uống 150mg/kg cân nặng trongmột ngày là có thể bị ngộ độc. Dùng thuốc cho trẻ đúng liều nhưng kéodài trên 5 ngày sẽ có nguy cơ ngộ độc vì thuốc được tích trữ lâu ngàytrong cơ thể.
Ngộđộc Paracetamol thường để lại các hậu quả nặng về. Triệu chứng ngộ độcngày đầu là mệt mỏi, chán ăn, đau bụng, buồn nôn, nôn, da xanh tái,móng tay móng chân tím tái... Ngày thứ hai có thêm các dấu hiệu nặnghơn như: đau vùng gan, da mắt vàng, đái ít. Ngày thứ 3 và thứ 4 biểuhiện toàn phát, rất nặng, người bệnh rơi vào trạng thái suy đa phủtạng, hôn mê, sốc... Bị ngộ độc Paracetamol có thể bị tử vong bất cứlúc nào nhưng thường tử vong sau 7 ngày ngộ độc.
Vìthế, với các thuốc hạ đau, giảm sốt không được dùng tuỳ tiện. Cần chú ýđọc kỹ hướng dẫn sử dụng, hoạt chất để tránh tình trạng uống các loạithuốc khác nhau nhưng có cùng hoạt chất là paracetamol, gây quá liều,ngộ độc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ. Dùng thuốc phải theo sựhướng dẫn và chỉ định của bác sĩ.
Lưu ý:
Trẻ sốt cao liên tục sẽrất nguy hiểm vì có thể xảy ra các cơn co giật. Thuốc hạ sốt có thểdùng paracetamol hoặc aspirin hoặc ibuprophen với liều lượng tùy theođộ tuổi và cân nặng. Tuy nhiên, đối với trẻ nhỏ, thuốc paracetamol đượcưu tiên lựa chọn đầu tiên vì có tác dụng hạ sốt nhanh và dung nạp tốtnhất.
Khi trẻ liên tục sốt cao, việc dùng paracetamolphải tuân theo liều lượng quy định là 15mg cho mỗi kg cân nặng của trẻtrong mỗi 6 giờ. Tức là cứ 6 giờ cho trẻ dùng thuốc một lần. Ví dụ trẻnặng 20kg thì cứ cách 6 giờ cho trẻ dùng một lượng paracetamol là300mg.
Điều cần ghi nhớ là không nên nôn nóng cho trẻdùng đồng thời nhiều loại thuốc hạ sốt sẽ dẫn đến vượt quá liều quyđịnh, bởi vì paracetamol dùng liều cao liên tục gây độc cho gan, làmtiêu tế bào gan. Ngay cả các dạng thuốc đặt hậu môn hoặc thuốc dán thìkhả năng vượt quá liều quy định vẫn có thể xảy ra, cho nên dùng dạngthuốc hạ sốt nào cũng cần quan tâm đến tổng liều paracetamol có vượtquá ngưỡng quy định hay không.
Ngoài việc dùng thuốc hạ sốt cho trẻ như đã nói ởtrên, các bà mẹ cần lưu ý rằng để hạ thấp nhiệt độ cho cơ thể trẻ, còncó các biện pháp vật lý không dùng thuốc. Nếu nhiệt độ của trẻ vượt quá38,5oC, cần để trẻ ở trần trong phòng thoáng khí nhưng phải kín gió.Cho trẻ uống nhiều nước. Có thể pha 1 gói oresol 27,5g vào một lít nướcnguội rồi cho trẻ uống từ từ từng ít một.
Nếu trẻ vẫn tiếp tục sốt cao, cần cho trẻ tắmtrong chậu nước ở nơi kín gió mà nhiệt độ của nước trong chậu thấp hơnnhiệt độ của cơ thể trẻ khoảng 2oC. Nhiều bà mẹ thường sợ khi trẻ đangsốt thì không được đụng đến nước. Nhưng đây chính là biện pháp hạ sốttốt nhất khi trẻ đang sốt cao. Tất nhiên, cần chú ý giữ cho trẻ ở tưthế thoải mái, không bị ảnh hưởng đến các chức năng sinh tồn khác.
Nếu trẻ sốt cao nhưng vẫn tỉnh táo thì không nên quálo lắng. Có thể dùng nước ấm lau người cho trẻ cũng làm dịu và hạ sốtrất tốt. Nên nhớ rằng liệu pháp vật lý tắm dịu sốt cho trẻ phối hợp vớidùng thuốc đúng quy định sẽ có hiệu quả tốt và an toàn cho trẻ.
|
Sat Oct 23, 2010 10:33 pm
Tiêu đề: Dùng thuốc hạ sốt cho trẻ em
