| | hieu126
| | | |
|
| Tiêu đề: THEO DÕI HUYẾT ÁP ĐỘNG MẠCH | |
| | |
| | | | Môc tiªu1. Tr×nh bµy ®îc nh÷ng kh¸i niÖm chung vÒ huyÕt ¸p ®éng m¹ch, nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng vµ nh÷ng thay ®æi cña huyÕt ¸p ®éng m¹ch. 2.Tr×nh bµy ®îc nguyªn lý vµ quy t¾c chung khi ®o huyÕt ¸p ®éng m¹ch,c¸ch theo dâi vµ ch¨m sãc ngêi bÖnh bÊt thêng vÒ huyÕt ¸p ®éng m¹ch.3. Thùc hiÖn ®îc quy tr×nh kü thuËt ®o huyÕt ¸p ®éng m¹chNéi dung1- Kh¸i niÖm chung vÒ huyÕt ¸p ®éng m¹ch (HA§M).1.1- §Þnh nghÜa.HuyÕt¸p ®éng m¹ch: Lµ ¸p lùc cña m¸u t¸c ®éng lªn thµnh ®éng m¹ch. ¸p lùcnµy ®îc t¹o nªn bëi c¸c yÕu tè: Lu lîng m¸u, søc co bãp cña tim, sùco gi·n cña ®éng m¹ch lín, søc c¶n ngo¹i vi (®é qu¸nh cña m¸u), thÇnkinh vËn m¹ch.1.2- TrÞ sè huyÕt ¸p.- HuyÕt ¸p t©m thu (HA tèi ®a) lµ ¸p lùc cña m¸u trong ®éng m¹ch lªn tíi møc cao nhÊt khi tim co bãp.- HuyÕt ¸p t©m tr¬ng (HA tèi thiÓu) lµ ¸p lùc cña m¸u ë ®iÓm thÊp nhÊt khi tim gi·n ra.- §¬n vÞ ®o huyÕt ¸p ®éng m¹ch lµ mmHg vµ Kilopasica 1KPa =7,5 mmHg.1.3- Giíi h¹n b×nh thêng vµ c¸ch ghi huyÕt ¸p ®éng m¹ch.* Giíi h¹n:- HuyÕt ¸p tèi ®a: (HAT§ ngêi trëng thµnh): 90 - 140 mmHg.- HuyÕt ¸p tèi thiÓu: (HATT ngêi trëng thµnh) : 60 - 90 mmHg.* C¸ch ghi chØ sè huyÕt ¸p: HAT§/HATT mmHg vÝ dô: 120/70 mmHg.- Cã thÓ tÝnh HATT b»ng c¸ch lÊy HAT§/ 2 + 10 hoÆc 20 mmHg.- §é chªnh lÖch cña huyÕt ¸p lµ hiÖu sè gi÷a HAT§ vµ HATT b×nh thêng 40-50 mmHg (chØ sè cµng nhá cµng nguy hiÓm).- NÕu hiÖu sè (HAT§ - HATT) £ 20mmHg lµ huyÕt ¸p kÑt.2- Nh÷ng yÕu tè sinh lý, bÖnh lý ¶nh hëng ®Õn HA§M.2.1- Nh÷ng yÕu tè sinh lý ¶nh hëng ®Õn HA§M. * Tuæi: - TrÎ em sè ®o huyÕt ¸p thÊp h¬n sè ®o huyÕt ¸p ngêi lín.- TrÎ em HAT§ ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc 80 + 2n (n= tuæi).- Ngêi giµ sè ®o huyÕt ¸p cao h¬n sè ®o huyÕt ¸p ngêi trÎ. * Giíi tÝnh: ë cïng ®é tuæi, sè ®o huyÕt ¸p cña n÷ thÊp h¬n nam giíi. * VËn c¬ (luyÖn tËp thÓ dôc, lao ®éng) huyÕt ¸p t¨ng tøc thêi. * Tinh thÇn: Xóc ®éng, lo l¾ng, sî h·i, phÊn chÊn còng lµm huyÕt ¸p t¨ng. * ¡n uèng: ¡n, uèng c¸c chÊt kÝch thÝch lµm huyÕt ¸p t¨ng (uèng rîu, bia…)* Khi dïng thuèc:- Thuèc co m¹ch lµm t¨ng huyÕt ¸p .- Thuèc gi·n m¹ch lµm h¹ huyÕt ¸p.- Thuèc ngñ lµm h¹ huyÕt ¸p.2.2- Nh÷ng thay ®æi bÖnh lý cña HA§M.* HuyÕt ¸p t¨ng:- Khi sè ®o HAT§ > 140 mmHg.- Khi sè ®o HATT > 90mmHg.- HuyÕt ¸p t¨ng giíi h¹n: HAT§ t¨ng tõ 145 – 160 mmHg.HATT t¨ng tõ 90 – 95 mm Hg.- HuyÕt ¸p t¨ng thêng gÆp trong c¸c bÖnh vÒ thËn, néi tiÕt, tim m¹ch.* HuyÕt ¸p h¹: - Khi sè ®o: HAT§ < 90mm Hg.HATT < 60mm Hg.- HuyÕt ¸p h¹ thêng gÆp trong bÖnh nhiÔm khuÈn cÊp, trôy tim m¹ch, mÊt níc, mÊt m¸u.3- Nguyªn lý vµ qui t¾c khi ®o HA§M.3.1- Nguyªn lý ®o HA§M.Lµlµm mÊt ®éng t¸c ®Ëp cña ®éng m¹ch b»ng c¸ch b¬m c¨ng mét b¨ng cao suråi sau ®ã x¶ h¬i dÇn, ®ång thêi ghi nh÷ng ph¶n øng cña ®éng m¹ch trícsù gi¶m søc Ðp cña 1 ¸p kÕ.- HAT§ t¬ng ®¬ng víi lóc m¸u b¾t ®Çu ®i qua b¨ng cao su khi x¶ h¬i ra.- HATT t¬ng øng víi lóc m¸u lu th«ng hoµn toµn tù do trong lßng m¹ch.Chó ý: - X¸c ®Þnh HAT§ khi nghe tiÕng ®Ëp ®Çu tiªn.- X¸c ®Þnh HATTkhi nghe tiÕng ®Ëp cuèi cïng hoÆc khi nghe thÊy tiÕng ®Ëp thay ®æi ©ms¾c (trêng hîp kim ®ång hå hoÆc cét thuû ng©n vÒ sè 0 vÉn nghe thÊytiÕng ®Ëp).3.2- Quy t¾c ®o.- Tríc khi ®o HA§M ngêi bÖnh ®îc nghØ 15’ kh«ng dïng thuèc hoÆc chÊt kÝch thÝch.- Theo dâi huyÕt ¸p ngµy 2 lÇn. Trêng hîp ®Æc biÖt theo chØ ®Þnh cña thÇy thuèc.- KiÓm tra m¸y ®o huyÕt ¸p, èng nghe tríc khi ®o.- VÞ trÝ ®o HA§M thêng ®o ë ®éng m¹ch c¸nh tay. Trêng hîp ®Æc biÖt cã thÓ ®o ë ®éng m¹ch khoeo ch©n song ph¶i ghi vÞ trÝ ®o (khoeo ch©n).- §o ë vÞ trÝ nµo ph¶i sê thÊy ®éng m¹ch ë vÞ trÝ ®ã.- B¬m h¬i vµo b¨ng cao su ®Õn khi kh«ng sê thÊy ®éng m¹ch ë díi b¨ng th× b¬m thªm 30mmHg- X¶ h¬i tõ tõ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ HAT§ vµ HATT.- Khi thÊy chØ sè cñaHA§M kh«ng b×nh thêng th× ph¶i b¸o c¸o cho b¸c sÜ.4- Theo dâi vµ ch¨m sãc ngêi bÖnh bÊt thêng vÒ HA§M.4.1- Theo dâi.- Thêi gian theo dâi HA§M theo chØ ®Þnh cña B¸c sÜ.- Theo dâi tr¹ng th¸i tinh thÇn cña ngêi bÖnh.- Theo dâi vÒ da vµ niªm m¹c, ph¶n x¹ m¾t.- Theo dâi nhÞp thë.- Theo dâi lîng níc tiÓu 24 giê.- Theo dâi sù ®¸p øng cña thuèc.4.2- Ch¨m sãc.* §èi víi ngêi bÖnh huyÕt ¸p t¨ng.-§Ó ngêi bÖnh n»m nghØ ng¬i yªn tÜnh.- Gi¶i thÝch cho ngêi bÖnh hoÆc th©n nh©n cña ngêi bÖnh vÒ chÕ ®é ®iÒu trÞ.- ChÕ ®é ¨n theo chØ ®Þnh h¹n chÕ muèi, thøc ¨n giµu Cholesterol vµ chÕ ®é ¨n gi¶m calo.- ChÊp hµnh tËp thÓ dôc, vËt lý trÞ liÖu ®Òu ®Æn.- Kh«ng hót thuèc l¸, thuèc lµo, kh«ng uèng cµ phª.- Kh¸m bÖnh theo ®Þnh kú.* §èi víi ngêi bÖnh HA h¹.- Cho ngêi bÖnh n»m yªn tÜnh ®Çu thÊp.- §¶m b¶o bï dÞch, bï m¸u ®ñ theo yªu cÇu.- Thùc hiÖn ®Çy ®ñ thuèc vµ chÕ ®é ¨n theo y lÖnh.5- Quy tr×nh kü thuËt.- ChuÈn bÞ ngêi bÖnh. Th«ng b¸o, dÆn ngêi bÖnh nghØ ng¬i 15 phót tríc khi ®o huyÕt ¸p.- ChuÈn bÞ ngêi §iÒu dìng. + §iÒu dìng cã ®ñ mò, ¸o, khÈu trang.+ Röa tay thêng quy.- ChuÈn bÞ dông cô.+ Khay ch÷ nhËt s¹ch.+ HuyÕt ¸p kÕ: HuyÕt ¸p kÕ ®ång hå, huyÕt ¸p kÕ thuû ng©n, huyÕt ¸p kÕ ®iÖn tö hoÆc monitoring (nÕu cã), èng nghe.KiÓmtra huyÕt ¸p kÕ, b¨ng cuèn, èng nghe ®¶m b¶o c¸c chç nèi kÝn, qu¶ bãpcao su kh«ng bÞ nøt, b¨ng cuèn kh«ng r¸ch, sên, van ®iÒu chØnh ho¹t®éng tèt.Chäncì b¨ng cuèn ph¶i phï hîp víi tay ngêi bÖnh ®Ó ®o huyÕt ¸p chÝnh x¸c.B¨ng ph¶i dµi h¬n 20% ®êng kÝnh c¸nh tay vµ cuèn Ýt nhÊt 2/3 c¸nh tay.B¨ng qu¸ hÑp chØ sè huyÕt ¸p sÏ lín h¬n HA thùc, b¨ng qu¸ lín chØ sè HAsÏ thÊp h¬n HA thùc cña ngêi bÖnh+ Bót ghi kÕt qu¶ (kh«ng dïng bót mµu ®á). + PhiÕu theo dâi chøc n¨ng sèng.- Kü thuËt tiÕn hµnh.
|
| H×nh 1: §o huyÕt ¸p chi trªn | H×nh 2: §o huyÕt ¸p chi díi |
1) §iÒu chØnh giêng cho phï hîp.2) Lau èng nghe b»ng v¶i tÈm cån.3) Híng dÉn ngêi bÖnh n»m t thÕ tho¶i m¸i, c¸nh tay dang réng ngang møc tim ngêi bÖnh.4) Më van, .dån hÕt khÝ cßn l¹i trong tói, ®ãng van ®iÒu chØnh.5)KÐo tay ¸o ®Ó lé c¸nh tay, t thÕ lßng bµn tay ngöa.6) Dïng 3 ngãn gi÷a sê ®éng m¹ch c¸nh tay, ®¸nh dÊu vÞ trÝ ®éng m¹ch vµ cuèn b¨ng trªn nÕp gÊp khuûu kho¶ng 3 cm.7) §Æt ¸p kÕ thuû ng©n hoÆc ®ång hå ngang tÇm m¾t. H 3. Cuèn b¨ng HA, gµi ®ång hå
| 6)Sê l¹i ®éng m¹ch c¸nh tay vµ b¬m bãng cho ®Õn khi kh«ng thÊy m¹ch ®Ëp,nh×n sè ®o ®ång hå khi mÊt m¹ch, x¶ h¬i vµ kho¸ van ®iÒu chØnh.9) §Æt èng nghe trªn ®éng m¹ch c¸nh tay ë nÕp gÊp khuûu tay.10) B¬m h¬i ®Õn ¸p lùc trªn 30 mmHg so víi ¸p lùc t©m thu khi sê.11) Më van ®iÒu chØnh víi tèc ®é 2-3 mmHg/gi©y. X¸c ®Þnh huyÕt ¸p t©m thu khi nghe thÊy 2 tiÕng liªn tiÕp ®Çu tiªn.12) TiÕp tôc ®iÒu chØnh van vµ theo dâi, khi thÊy ©m s¾c thay ®æi vµ biÕn mÊt ®ã lµ HA t©m tr¬ng.13) Th¶ khÝ tíi v¹ch sè 0 vµ th¸o b¨ng. NÕu ph¶i ®o l¹i, chê Ýt nhÊt 30 gi©y - 1 phót.14) Ghi sè ®o HA t©m thu/ t©m tr¬ng vµo b¶ng theo dâi.15) Híng dÉn ngêi bÖnh t thÕ tho¶i m¸i vµ ®iÒu chØnh l¹i giêng.16) Lau s¹ch èng nghe b»ng cån.17) Thu dän dông cô ®Ó ®óng n¬i quy ®Þnh.18) Röa tay.19) B¸o c¸o nh÷ng dÊu hiÖu bÊt thêng cho thÇy thuèctµi liÖu tham kh¶o1. Bé Y tÕ. Vô khoa häc vµ ®µo t¹o. Theo dâi huyÕt ¸p ®éng m¹ch. §iÒu dìng c¬ b¶n. Nhµ xuÊt b¶n y häc Hµ néi 2006. trang 74-83.2. MarjorieG. Frazier. Measuring and recording blood pressure. Skills for thecetified nursing assistant. Long-Term Care Companion. Page 109-112. | | | | | |
|
|
Trả lời nhanh |
Trang 1 trong tổng số 1 trang | | | |
|